Budowa zęba na pierwszy rzut oka może wydawać się nieskomplikowana, wystarczy jednak zagłębić się nieco w temat, by okazało się, że to tylko pozory. A zatem z jakich części i tkanek składa się ząb?
Z jakich części składa się ząb?
Na początek zajmijmy się budową anatomiczną zęba. Z jakich części się on składa? Otóż częściami składowymi każdego zęba są korzeń i korona oraz szyjka zębowa, która łączy oba te elementy. Korona jest częścią zęba, która znajduje się powyżej linii dziąsła, a zatem jest to właśnie ta część, którą jest widoczna w jamie ustnej.
Korzeń natomiast tkwi w kości, czyli znajduje się poniżej linii dziąsła. Zęby z reguły mają od jednego do dwóch korzeni, ale wcale nierzadko zdarzają się odstępstwa od tej reguły. Długość i liczba korzeni mają znaczenie dla stabilności zęba – im jest ich więcej i im są dłuższe, tym mocniej ząb umocowany jest w zębodole.
Z jakich tkanek zbudowany jest ząb?
Omówiliśmy pokrótce budowę anatomiczną, a teraz przejdźmy do budowy histologicznej, czyli tego, z jakich tkanek składa się ząb. To obszerniejsze zagadnienie. Ząb zbudowany jest z czterech głównych tkanek: szkliwa, zębiny, miazgi i cementu.
Szkliwo to najbardziej zewnętrzna tkanka – warstwa powierzchniowa, zbudowana z krystalicznego fosforanu wapnia, zwanego również hydroksyapatytem. Chociaż warstwa szkliwa jest cienka (nie przekracza 2 mm grubości), potrafi skutecznie ochronić pozostałe tkanki przed czynnikami zewnętrznymi. Może się ono dobrze wywiązywać z tej funkcji, ponieważ jest najbardziej zmineralizowaną i najtwardszą tkanką w ludzkim organizmie, twardszą nawet od kości.
Pod szkliwem znajduje się kolejna z tkanek, zębina. To żółta, porowata zmineralizowana tkanka łączna. Podobnie jak w przypadku szkliwa, również jej zadaniem jest ochrona zęba. Zębina nie jest jednak tak twarda jak szkliwo i łatwiej ulega ubytkom.
Warto wiedzieć, że zębina nie jest tkanką jednorodną. Wyróżniamy aż trzy jej rodzaje. Zębina pierwotna jest wytwarzana w trakcie rozwoju zęba. Proces ten ustaje dopiero, gdy wykształci się ostatecznie wierzchołek korzenia. Po jego utworzeniu z wiekiem wytwarzana jest zębina wtórna. Ostatni typ tej tkanki to zębina trzeciorzędowa, powstająca w reakcji na czynniki takie jak zużycie zęba i ubytki.
Kolejną tkanką jest umiejscowiona w centralnej części zęba miazga. To jedyna żywa tkanka zęba. Pełni funkcje odżywcze – dostarcza tlen i substancje potrzebne do prawidłowego funkcjonowania zęba. Ale to nie jedyne jej zadanie. Odpowiada również za odczuwanie bodźców, a także produkuje dodatkowe warstwy zębiny w reakcji na określone czynniki.
Ostatnia z głównych tkanek zęba to cement. Jest to przypominająca kość żółta substancja pokrywająca korzeń. Cement składa się z materiału organicznego (przede wszystkim kolagenu) i nieorganicznego (hydroksyapatytu) oraz wody. Cement to tkanka odpowiadająca za stabilne umocowanie zęba w zębodole. To właśnie dzięki niemu więzadła przyzębia mogą być przyczepione do zęba.
Co możesz teraz zrobić?
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o budowie zębów i o tym, jak o nie dbać, by wszystkie ich tkanki utrzymać w dobrym stanie, zapraszamy do Modent. Na wizytę u nas możesz się umówić, dzwoniąc pod numer +48 58 350 82 42 lub wypełniając formularz.